میتوان گفت که پایه و اساس دنیای کامپیوتر برنامه نویسی است و کسب این مهارت در دنیای کامپیوتر درست مثل مهارت خواندن و نوشتن به عنوان یک پایه برای سایر مهارت ها ضروری است. پس شروع راه برای قدم نهادن در دنیای دیجیتال و کامپیوتر برنامه نویسی است. اما بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان چیست؟
شاید در نگاه اول ورود به این جهان از دروازه برنامه نویسی سخت و دشوار باشد اما آی آر اصفهان اینجاست تا شما را در انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی برای کودک خود در سنین مختلف کمک کند.
همانطور که میدانیم کامپیوتر ها به وسیله برنامه و نرم افزار وظایف خود را انجام می دهند. پس برای آشنایی هرچه بیشتر کودک خود با کامپیوتر بهتر است از آموزش برنامه نویسی به او شروع کنید. شاید کودک شما هرگز برنامه نویسی را به عنوان شغل آینده خودش انتخاب نکند اما یکی از بهترین انتخاب ها برای درک این مفهم که کامپیوتر چیزی بیشتر از یک دستگاه کند ذهن نیست و فقط و فقط قادر به انجام دستوراتی است که ما برنامه نویس ها برای آن تعریف میکنیم، آموزش برنامه نویسی به کودکان است.
اما سوال اصلی اینجاست که برای آموزش برنامه نویسی به کودکان چه زبانی مناسب است؟

قطعا زبان های سطح پایین برای آشنایی و یادگیری نحوه عملکرد یک کامپیوتر بسیار مناسب هستند. ( زبان های سطح پایین، زبان هایی هستند که به زبان ماشین نزدیکتر و زبان های سطح  بالا زبان هایی هستند که به زبان انسان نزدیک ترند. ) ولی باید گفت به طور معمول محیط برنامه نویسی یک محیط سرد و خشک است و این محیط برای اکثر افراد جذابیتی ندارد. این که کودک شما ساعت ها پشت سیستم بنشیند و به صفحه نمایشی حاوی کد های ناملموس نگاه کند، واقعا خسته کننده است. به همین علت باید آموزش برنامه نویسی به کودکان در یک بستر مناسب انجام شود.

پس آیا زبانی مانند اسمبلی برای آموزش به کودکان مناسب است؟ (اسمبلی یک زبان برنامه نویسی سطح پایین برای ارتباط مستقیم با سخت افزار کامپیوتر است)
در پاسخ باید گفت خیر. کودک شما باید از کاری که انجام می دهد لذت ببرد تا بخواهد و بتواند به ادامه آن بپردازد. درست است که زبان اسمبلی، یک زبان ساده و دارای کدهای کم است اما برای آموزش برنامه نویسی به کودکان مناسب نیست چون نمی توان بازی های کوچک و ساده را به راحتی با آن انجام داد. بنابراین یادگیری زبان های سطح بالاتر مانند جاوا یا پایتون انتخاب مناسب تری است. توجه داشته باشید که کودک شما حتی اگر بخواهد در آینده برنامه نویسی را به عنوان حرفه خود پیش بگیر، ابتدا باید به خوبی با مفاهیم اولیه آشنا شده باشد و آنرا درک کند و این امر میسر نخواهد شد مگر با داشتن احساس لذت از بازی با کد ها.

خوشبختانه زبان های برنامه نویسی متعددی برای این منظور وجود دارند که علاوه بر سادگی در یادگیری و داشتن قابلیت های یک زبان سطح بالا، دارای محیط گرافیکی نیز هستند تا کودک شما بتواند نتیجه کار خود را به صورت گرافیکی و در همان لحظه نوشتن کد ببیند. بدین ترتیب محیطی جذاب برای کودکان فراهم می آید تا از یادگیری برنامه نویسی لذت ببرند.
در این مقاله، آی آر اصفهان تعدادی از زبان ها و محیط های برنامه نویسی موجود برای آموزش کودکان را معرفی میکند. البته باید گفت تعداد این زبان ها بیش از آن است که در یک مقاله مورد بررسی قرار گیرد اما زبان های معرفی شده، جز بهترین زبان های موجود در این زمینه است.
با ما در این مقاله از سایت آی آر اصفهان همراه باشید.

معرفی چند زبان برنامه نویسی مناسب برای آموزش به کودکان:

1- زبان لوگو:

زبان لوگو یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های آموزش برنامه نویسی موجود به کودکان است. در سال 1967 اولین نسخه زبان لوگو توسط چند دانشمند در دانشگاه MIT بوجود آمد. زبان لوگو براین اساس طراحی شد که مفاهیم انتزاعی را با تجربه عملی به کودکان آموزش دهد. در اوایل طراحی این زبان یک ربات به شکل لاک پشت، با توجه به دستورهای نوشته شده در کامپیوتر روی زمین حرکت می‌کرد.
بعدها ربات لاک پشت حذف و به نمایشگر کامپیوتر منتقل شد و با دستورهایی شکل و طرح هایی را رسم می‌کرد. مشهورترین خصوصیت لوگو نشانه گر لاک پشتی آن است که می‌توان دستور حرکت یا کشیدن به آن داد و خطوط گرافیگی رسم کرد. زبان لوگو مصالحه ای بین زبان برنامه نویسی ترتیبی با ساختار بلوکی و زبان برنامه نویسی تابعی است.

2- زبان پایتون:

توصیه دیگر به عنوان زبان آموزش برنامه نویسی کودکان پایتون است. اعتقاد بر این است که پایتون از ساده ترین زبان ها برای یادگیری و آموزش برنامه نویسی به کودکان است، زیرا برای اجرا به خطوط کد محدودی نیاز دارد.پایتون برای ایجاد برخی از پلتفرم های اجتماعی مورد علاقه ما از جمله اینستاگرام، یوتیوب استفاده شده و اغلب توسط شرکت هایی مانند گوگل و دیزنی استفاده می شود.

پایتون علاوه بر ایجاد بازی های ویدئویی و فریمورک های وب، در زمینه های پیچیده تری مانند امنیت سایبری و هوش مصنوعی نیز استفاده می شود!این سبک کدنویسی بصری از دستورات مبتنی بر متن استفاده می کند و بر اساس زبان انگلیسی است. به دلیل ماهیت کاربرپسند پایتون، بچه ها می توانند خطوط کد را سریعتر از سایر زبان های برنامه نویسی محبوب مانند جاوا بنویسند. می توانند بازی ها، انیمیشن ها، تمرین های حل مسئله و وب سایت های خود را بسازند.  

3- زبان اسکرچ

اسکرچ یک زبان برنامه نویسی تصویری است که برای کودکان توسط دانشگاه MIT طراحی  و در سال 2007 به طور رسمی و به صورت کاملا رایگان به دنیا عرضه شد. این برنامه نویسان به فکر آن بودند که بتوانند یک زبان بسیار ساده برای کودکان طراحی کنند. به همین منظور با الهام گرفتن از روش بازی کودکان با لگو و قطعات خانه سازی که به وسیله آن می‌توان سازه‌های مختلفی ایجاد کرد، سعی کردند مفاهیم اصلی برنامه نویسی را مانند ساخت یک خانه با لگو به کودکان آموزش بدهند.
در این زبان کودکان اصلا نیاز ندارند که حتی یک خط کد برای تکمیل پروژه خود بنویسند، بلکه کدهای این زبان به صورت بلاک هایی در معرض دید کودک قرار دارد و کودک می‌تواند با کنار هم قرار دادن این بلوک‌ها پروژه خود را تکمیل کند. برنامه نویسی به زبان اسکرچ برای کودکان و نوجوانان بین 8 تا 16 سال طراحی شده است. کودکان و نوجوانان با این زبان می‌توانند انیمیشن ، بازی و حتی داستان با قابلیت صداگذاری روی آنها ایجاد کنند.

4- زبان Etoys

این نرم افزار متن باز است و بسیاری از قسمت‌های آن توسط کودکان و نوجوانان بوجود آمده است. یکی از قابلیت‌های منحصر به فرد Etoys این است که کودکان می‌توانند نرم افزار و پروژه‌های نوشته شده را با کاربران دیگر از طریق اینترنت به اشتراک بگذارند و از آنها برای تکمیل پروژه  خود کمک بگیرند. این برنامه به اسکرچ شباهت زیادی دارد و اولین بار در کمپانی اپل طراحی شده است.

5- زبان water bear

این برنامه به تازگی توسعه یافته و ایده ی اصلی آن از اسکرچ گرفته شده است و می‌تواند جایگزین خوبی برای زبان اسکرچ باشد.

6- زبان Ruby for kids

زبان Ruby یک زبان همه منظوره و شی گرا می‌باشد که بسیاری از اپلیکیشن‌های تحت وب مثل توییتر با استفاده از آن طراحی شده اند. این زبان بر روی بسیاری از سیستم عامل‌ها اجرا شده و به صورت رایگان ارائه می‌شود. 

7-زبان Robo mind

هدف اصلی Robo mind ساختن یک ربات است که حرکات ساده ای را به نمایش بگذارد. این نرم افزار روی سیستم عامل‌های مختلف مثل ویندوز، مک و لینوکس به صورت رایگان قابل استفاده است.

نتیجه:

از بین تمامی زبان های نام برده، اسکرچ جایگاه ویژه ای به نسبت بقیه دارد. زیرا یادگیری آن به کمک بازی و داستان و انیمیشن برای بچه ها خیلی راحت تر بوده و محیط بسیار جذابی هم دارد.
وقتی صحبت از آموزش برنامه نویسی کودکان میشود، زبان های بصری مانند اسکرچ در صدر زبان ها قرار میگیرد. اسکرچ محبوب است زیرا کودکان به جای استفاده از کدنویسی، به راحتی و با استفاده از قابلیت کشیدن و رهاکردن بلوک های دستوری، به خلق داستان ها و بازی های خود میپردازند.
اسکرچ به بچه ها این امکان را میدهد که به راحتی بازی های خود را بسازند، شخصیت ها را متحرک کنند، به برنامه خود موسیقی و جلوه های صوتی اضافه کنند و حتی از قابلیت صداگذاری بهره ببرند.
از مزایای اسکرچ باید به پشتیبانی آن از زبان فارسی اشاره کرد. اگر کودک شما با زبان انگلیسی آشنایی ندارد می تواند دستورات مختلف را به زبان فارسی اجرا کند. اگر کودک یا نوجوانی در سنین 7 تا 16 سال دارید که دوست دارد در مسیر برنامه نویسی قرار بگیرد و برنامه نویسی را با آموزش اسکرچ شروع کند، حتما آموزش برنامه نویسی اسکرچ به کودکان در اصفهان را دنبال کنید.
آی آر اصفهان، آموزش برنامه نویسی اسکرچ را در دو ترم و بصورت خصوصی و نیمه خصوصی برگزار میکند.

برای اطلاعات بیشتر با شماره تلفن 09130619636 تماس حاصل فرمایید